Adım Adım BES #3

Bugün İçin Değil, Her Gün İçin Birikim

Birikim yapmak çoğu zaman geleceğe hazırlanmakla, anı yaşamaktan vazgeçmek arasında sıkışmış bir eylem gibi görünür. Oysa doğru bir finansal plan, bu iki duyguyu birbirine düşman değil, birbirini tamamlayan hale getirir. Finansal Terapi’nin yeni bölümünde, birikim yaparken en çok kafa karıştıran beş temel soruya yanıt aranıyor. Çünkü finansal özgürlük yalnızca doğru ürünleri seçmekle değil, doğru bakış açısını kazanmakla başlıyor.

İlk soru, hemen herkesin aklındaki ortak endişeden geliyor: “Ya paraya ihtiyacım olursa?” Birikimini yıllarca bir kenarda büyütürken, bir gün o parayı farklı bir hedef için kullanma ihtimali hep vardır. Aslında sistem bu durumu engellemez. İsteyen herkes dilediği zaman sistemden çıkabilir; ancak önemli olan bu değil. Mesele, birikimden tamamen vazgeçmeden, ihtiyaçları planlamanın yollarını bulmak. Uzun vadeli birikim hedefi olan BES, aynı zamanda esnek bir güvenlik ağıdır. Bir iş kurmak, ev peşinatı ödemek ya da çocuğuna eğitim sağlamak isteyen biri, bu amaçlar için ayrı yatırım sepetleri oluşturabilir. Böylece birikim, “ya şimdi gerekirse” kaygısına değil, “nasıl sürdürebilirim” farkındalığına dönüşür. Kısacası, BES bir kısıtlama değil, hayallerin teminatıdır.

Bir diğer soru, teknoloji çağının getirdiği doğal bir merakla ilgilidir: “Madem artık yatırım uygulamaları var, neden BES?” Bu sorunun cevabı aslında çok basit: Hiçbir dijital yatırım platformu, %30 Devlet Katkısı avantajı sunmaz. BES’i benzersiz yapan da tam olarak budur. Üstelik konu yalnızca kazanç değil, aynı zamanda rehberliktir. Uygulamalar verileri gösterir, ancak o verilerin ne anlama geldiğini açıklamak, hangi dönemde nasıl bir strateji izlenmesi gerektiğini anlatmak hâlâ insana düşer. İşte bu noktada finansal danışmanlık devreye girer. Piyasalardaki belirsizlikler ya da ani dalgalanmalar karşısında teknik kadar duygusal destek de önemlidir. Çünkü birikim sadece matematik değil, aynı zamanda psikolojidir. Finansal Terapi’nin amacı da tam olarak budur: rakamların arkasındaki insanı unutmamak.

Bir başka soru ise kuşaklar arası farklılıklardan doğar: “Ailemi modern yatırım araçlarına nasıl ikna edebilirim?” Hepimizin hayatında vardır; anne babalar “altın al, kenara koy” derken, yeni nesil “fon al, BES yap” demektedir. Aslında iki taraf da haksız değildir. Önceki nesiller, ekonomik krizlerin, yüksek enflasyonun, paranın değer kaybettiği dönemlerin tanığıydı. Onlar için somut, dokunulabilir varlıklar güven demekti. Fakat bugünün dünyasında, yastık altındaki altın artık “çalışmayan” bir varlık. Oysa bir Altın Fonu, hem altının değer artışından yararlanır hem de %30 devlet katkısıyla bu birikimi büyütür. Dahası, bileşik getiri sayesinde kazanç kazanç doğurur. Bu farkı anlatmanın en etkili yolu, rakamlarla değil, örnekle olur. “Senin 100 liran 110 oluyorsa, benimki devlet katkısıyla 130 oluyor” dediğinizde, fikir değil sonuç konuşmaya başlar. Birikim kültürü böyle aktarılır.

Vergi konusu da sıkça merak edilen başlıklardan biridir. Pek çok yatırım türünde, kazanç üzerinden her yıl vergi ödenir. BES’te ise durum çok daha avantajlıdır. Sistem, vergiyi sadece en sonunda ve çok düşük bir oranda alır. 10 yılı ve 56 yaşını tamamlayan biri için bu oran yalnızca %5’tir. Üstelik bu kesinti ana para üzerinden değil, sadece kazanç üzerinden yapılır. Yani yatırımcı yıllar boyunca birikimini büyütürken, ek bir vergi yüküyle karşılaşmaz. Bu da uzun vadeli birikimi hem sade hem de sürdürülebilir hale getirir.

Son olarak, herkesin içini kemiren o temel soru: “Tasarruf etmek anı yaşamaktan vazgeçmek midir?” İşte bu sorunun cevabı, finansal farkındalığın kalbinde yer alır. Çünkü bize dayatılan yanlış bir ikilem var: Ya bugünü yaşa ya geleceği planla. Oysa ikisi de mümkündür. Dengeyi kurmanın yolu, parayı değil, değerleri merkeze almaktan geçer. Kime ne kadar para harcadığınız değil, neye harcadığınız önemlidir. Seyahat etmek mi sizi mutlu ediyor, yoksa bir ev sahibi olmak mı? Bütçenizi buna göre şekillendirin. Gereksiz harcamaları kısın ama keyif alanlarınıza bütçe ayırmaktan çekinmeyin. En önemlisi, otomatik birikimle geleceğinizi güvence altına alın ki, bugünü suçluluk duymadan yaşayabilesiniz. Çünkü bir planınız varsa, o kahveyi içmek bile çok daha huzurlu hissettirir.

Birikim, geleceği beklemek değil, bugünü anlamlı kılmaktır. Finansal özgürlük, sadece paranızı yönetmek değil, zihninizi de yönetebilmektir. Bugünden atılan küçük adımlar, yarının büyük rahatlıklarını yaratır. Ve en güzeli, birikim artık sıkıcı bir zorunluluk değil, kişisel bir konfor alanına dönüşebilir. Önemli olan, bu yolculuğu doğru bir sistemle başlatmak. Çünkü bir plan, sizi kısıtlamak için değil, rahatlatmak için vardır.